Algemeen
Analyse | Waarom Spa écht stappen moet zetten om de F1 te behouden
Minimaal tot en met 2025 blijft de Formule 1 actief op het historische circuit van Spa-Francorchamps. Jaarlijks bezoeken 110.000 fans - met name Nederlanders - de Belgische Grand Prix, dus zij zullen bij het horen van het nieuws verheugd zijn. In tegenstelling tot veel andere circuits (in bijvoorbeeld Qatar of Hongarije) is de verlenging beperkt tot opnieuw één jaar - 2024 was al aangekondigd. De keuze voor een kortlopende verbintenis heeft vast vele redenen. De gedateerde infrastructuur en de daaruit voortvloeiende problemen zijn er vast één van.
Het was een presentatie van een half uur. Vanessa Maes, de directeur van het circuit Spa-Francorchamps, had in de aanloop naar de Belgische Grand Prix van 2023 de pers opgetrommeld om uit te leggen waarom het evenement dit jaar vlekkeloos zou verlopen. Met op een groot scherm een kleurrijke Powerpoint-presentatie geprojecteerd, vertelde Maes onder andere over alle maatregelen die waren genomen om de aankomst en het vertrek van de vele fans zo soepel mogelijk te laten gaan.
Fans vast op de parkeerplaatsen
Het bleken achteraf allemaal loze woorden. De verkeerschaos was wellicht niet zo extreem als in 2021, maar nog steeds buitenproportioneel. In de late uurtjes van de zondagavond stonden nog steeds vele duizenden fans met hun auto muurvast op één van de vele grasveldjes die dienstdeden als parkeerplaats (voor 20 euro per dag). Van enige coördinatie van de politie of verkeersregelaars was geen sprake. Zoals het bereiken van het circuit eerder op de dag (óók op zaterdag en vrijdag) alleen lukte na urenlang in de file te hebben gestaan.
De organisatie van de Grand Prix en de Belgische media vroegen zich lang af waarom de Formule 1 Spa niet voor vele jaren een plekje op de kalender was gegarandeerd. Geld, werd er gezegd. Als de organisatie met tientallen miljoenen extra over de brug zou komen, dan was een langjarige verbintenis jaarlijks moeten trotseren. Een GP moet van voor tot achter een feestje zijn, dát is wat FOM verlangt. Het laatste wat FOM wil is dat mensen gefrustreerd over de organisatie van een Grand Prix huiswaarts keren.
Openbaar vervoer (nog) geen alternatief voor auto
Bij een enorm evenement als de Formule 1 is drukte nooit te voorkomen. Toch lukt het andere plekken op de wereld wél om de toestroom van fans in goede banen te leiden. Kijk bijvoorbeeld eens naar de Nederlandse Grand Prix, die elk jaar inzet op het komen met de fiets of het openbaar vervoer. Inderdaad is er geen treinstation in de buurt van het circuit in Francorchamps, maar dat neemt niet weg dat het ov geen uitstekend alternatief kan zijn.
Vanuit Verviers rijden er al shuttlebussen naar de baan. Om te beginnen zouden het veel meer bussen moeten zijn, maar deze rijden zich ook nog eens net zo vast in de vele files rondom het circuit, omdat er geen speciale route voor hen wordt vrijgehouden. Bovendien gaan de trein van en naar Verviers in de richting Brussel, Antwerpen, Aken of Maastricht slechts eenmaal per uur. Wat is dan het voordeel om de auto te laten staan en voor het ov te kiezen? Maes en haar medewerkers zouden eens een werkbezoek aan Zandvoort moeten brengen om te zien hoe het ook kan.
Gezien de jarenlange verkeersproblemen was het enerzijds opmerkelijk dat de organisatie besloot om in 2023 10.000 extra tickets te verkopen, want hierop is de infrastructuur al helemaal niet ingericht. Tegelijkertijd is het algemeen bekend dat het circuit van Spa-Francorchamps verliesgevend is, dus de euro’s keihard nodig heeft. Bovendien is er achterstallig onderhoud. De afgelopen jaren is er weliswaar een inhaalslag gemaakt, maar er is nog een enorme weg te gaan. Om de kop boven water te houden, is de Grand Prix letterlijk van levensbelang. Mogelijk daarom zijn de prijzen voor tickets, en het eten en drinken op de baan tot exorbitante hoogten gestegen. Om een idee te geven: een bakje frites met mayo kostte afgelopen keer 7,80 euro.
Ticketprijzen fors verhoogd
De tickets voor de Belgische Grand Prix behoren tot de duurste in Europa. Voor komend seizoen gaan de prijzen opnieuw verder omhoog. Een staanplaats voor drie dagen voor een volwassene kost in ‘24 liefst 205 euro. De goedkoopste tribuneplaats gaat met vijftig euro omhoog naar 295 euro (speed corner). Daarvoor zien fans de F1-coureurs op zondag 44 keer voorbijkomen, op andere dagen veel minder.
Áls ze al voorbijkomen. Van Spa is het bepaald geen geheim dat de weersomstandigheden op zijn zachtst gezegd wisselvallig zijn. Ook dit seizoen gooiden de weersomstandigheden de planning danig in de war, omdat - ondanks de aanpassingen - bij regen de baan voor de huidige generatie F1-wagens niet te berijden is. Natuurlijk is dit een factor die nooit volledig in de hand te houden is, maar het zou bij nattigheid in elk geval helpen als de afwatering werkt. We zagen tijdens de laatste Belgische GP beelden van hoe het water juist omhoogkwam, in plaats van in de grond verdween. De F1 wordt er niet gelukkig van als vastgelegde tv-schema’s daardoor telkens compleet op de schop moeten, want dat kost kijkers.
Voor de eigen toekomst is het als circuitleiding noodzakelijk eindelijk enorme verbeteringen door te voeren. Niet alleen op een Powerpoint, maar in de praktijk. Anders blijft de toekomst van de Belgische Grand Prix zo onzeker als die ondanks de contractverlenging is, totdat FOM écht afscheid neemt van Spa.
