Fotograaf: Hans van Dijk, Nationaal Archief

F1 Nieuws

Jan Lammers: Een veelzijdig coureur met een bijzonder record

Jan Lammers: Een veelzijdig coureur met een bijzonder record

06-11-2019 17:00 Laatste update: 17:28
6

Ook al werd hij later onder meer teambaas bij Racing for Holland, Jan Lammers is zijn hele leven lang autocoureur gebleven. Van de beroemde Volvo 850R in het BTCC tot vrachtwagens in de Dakar Rally. Je kunt het zo gek niet bedenken of Jan heeft ermee geracet. Generatiegenoten uit zijn Formule 1-tijd waren toen al lang al gestopt. Formule 1 is dan ook zeker niet wat zijn carrière definieert, maar hij is wel in het bezit van een record dat moeilijk te verbreken zal zijn.

De centrale rol van Zandvoort

Jan Lammers, geboren in Zandvoort, groeit praktisch op het circuit op. Hij zou later de hele wereld overgaan en in alle denkbare soorten auto’s racen, om uiteindelijk weer terug te keren bij zijn geliefde circuit in de duinen. In aanloop naar de Grand Prix van Nederland volgend jaar, is hij daar nu directeur van het evenement.

Circuit Zandvoort speelt dus een centrale rol in zijn leven en ook zijn opmars richting de Formule 1. Onder de hoede van Rob Slotemaker mocht hij in zijn tienerjaren uren maken in de auto’s van zijn slipschool. De beelden van een jonge Jan Lammers, die maar net boven het stuur uit kan kijken terwijl hij over het gladden asfalt zijn wagen perfect onder controle houdt, zijn inmiddels beroemd.

De weg naar de Formule 1

Jan Lammers op weg naar het kampioenschap in de Formule 3. Foto: Koen Suyk, Nationaal Archief

Op zijn zestiende gaat hij voor het eerst ook echt racen op het circuit van Zandvoort. Hij doet het goed in toerwagens en Formule Ford en zodra hij 20 wordt, is hij klaar voor de stap richting de internationale racerij. Zijn eerste seizoen in het Europees Formule 3 kampioenschap verloopt moeizaam, maar het jaar erop (1978) wordt hij met Racing Team Holland kampioen. Een prestatie die hem voor 1979 een zitje in de Formule 1 oplevert. Bij Shadow, het team van de excentrieke Amerikaan Don Nichols.

Shadow was als team op dat moment op weg naar de uitgang van de Formule 1. Halverwege de jaren 70 was team nog regelmatig een kandidaat voor het podium en wonnen ze in 1977 zelfs de Grand Prix van Oostenrijk met Alan Jones, maar grondeffect en turbomotoren hadden eind jaren 70 hun intrede gedaan. Een technologische trend wat het kleine Shadow niet kon bijbenen.

Lammers ging dus een moeilijk jaar tegemoet. De Shadow uit 1979 wordt vooral herinnert door de bijzondere livery van tabaksmerk Samsom, waarbij een grote leeuwenkop op de voorkant van de auto prijkte. Men moest tot de laatste race van het seizoen wachten op punten en die werden niet gescoord door Lammers, maar door zijn teamgenoot Elio de Angeles.

Overleven in de Formule 1 blijkt lastig

Ondermaats materiaal zou de jaren daarna een probleem blijven. Hij verruilde Shadow in 1980 voor het Duitse ATS. Een team dat alle moeite had om zich überhaupt te kwalificeren voor een race. Na een moeilijke start, waarin hij zich de eerste drie races niet wist te kwalificeren, kwam ATS bij de vierde race in Long Beach met een nieuwe auto. Lammers kwalificeerde zich meteen als vierde. De beste prestatie van een Nederlander ooit en een record dat tot de komst van Max Verstappen zou standhouden.

In de eerste bocht was het helaas al afgelopen, kapotte aandrijfas. Twee races later maakte hij de overstap naar Ensign, waar het materiaal nog slechter was en hij zich vijf keer niet wist te kwalificeren.

In 1981 en 82 keerde de Zandvoorter nog terug bij ATS en Theodore, maar nooit meer voor een volledig seizoen. Hij kwalificeerde zich vaker niet dan wel en eind 1982 keerde hij de Formule 1 definitief de rug toe. Althans, zo leek het.

Grand Prix van Zandvoort 1979; één van de vele uitvalbeurten. Foto: Koen Suyk, Nationaal Archief

 

Ongekende comeback

Na tien succesvolle jaren, waarin hij onder andere de 24 uur van Le Mans wist te winnen (1988) en tweede werd in het wereldkampioenschap voor sportwagens (1987), keerde hij namelijk nog één keer terug in de Formule 1. Dit kwam tot stand toen hij eind 1992 plotseling de Oostenrijker Karl Wendlinger verving bij March, waarbij hij niet tot bijzondere uitslagen kwam, maar wel een record pakte dat tot op de dag van vandaag staat. Dat van de langste periode tussen twee opeenvolgende Grand Prix starts. Meer dan tien jaar zat daar bij Lammers tussen. Nog nooit maakte iemand na zo’n lange tijd een comeback.

Het record geeft goed aan wat voor coureur Jan Lammers is. Misschien wel de meest veelzijdige die Nederland ooit gekend heeft. Een coureur die in elke auto goed uit de voeten kan, ongeacht de kwaliteit van het materiaal of zijn leeftijd. Naast zijn werkzaamheden voor de Grand Prix van Nederland, is hij nog altijd als coureur op de circuits te vinden. Met zijn 63 jaar weet hij zich staande te houden naast jonge honden Nyck de Vries en Giedo van der Garde in de LMP2-auto van Racing Team Nederland.