Interview
'Autoracen was altijd al het domein van blanke, heteroseksuele mannen'
Voor de Formule 1-organisatie is diversiteit een zeer belangrijk onderwerp. Met Lewis Hamilton en Sebastian Vettel als voortrekkers wil de sport er voor iedereen zijn. De weg daarnaartoe blijkt er één met horten en stoten. Het is bijvoorbeeld wachten op een vrouw of homoseksuele coureur op de grid. Toch zijn we op de goede weg, betoogt Matt Bishop, vertrekkend hoofd communicatie van Aston Martin F1.
Bijna dertig jaar is Bishop in de Formule 1 actief. Eerst als journalist, later in communicatiefuncties bij McLaren en nu dus Aston Martin. Toen hij in de sport arriveerde, was hij waarschijnlijk de enige homoseksuele man in de paddock. Inmiddels is dat veranderd, maar de LHBTQ-gemeenschap is nog steeds een kleine minderheid. “Dat is geen probleem”, zo zegt Bishop tegen GPblog. “Er zijn verschillende gebieden in de maatschappij die meer LHBTQ+-mensen aantrekken. Als ik in het Royal Opera House in Covent Garden zou werken, weet ik zeker dat er meer zijn.”
Uitzonderingen
Sport in het algemeen lijkt van oudsher een relatief klein aantal LHBTQ+-mensen aan te trekken, vooral homomannen. In sporten als tennis en voetbal zijn vaker lesbiennes en biseksuele vrouwen actief. “Autoracen is altijd al het domein geweest van blanke, heteroseksuele mannen. Daarop is een zeer klein aantal uitzonderingen. De grootste uitzondering is een zwarte heteroseksuele man, Lewis Hamilton. De meest succesvolle coureur in onze geschiedenis. In de journalistiek, bij marketeers en communicatieprofessionals beginnen we nu enkele LHBTQ+’ers te zien. Het is nog steeds een beperkt aantal en geen coureurs.”
Het blijft opmerkelijk: waarom niet? Bishop denkt even na en zegt: “Ik weet het antwoord ook niet voor honderd procent. Ik zou denken dat LHBTQ+-mensen in potentie net zo geïnteresseerd zijn in alles als wie dan ook.” Wellicht is er eerst een rolmodel nodig, om anderen over de streep te trekken en óók uit de kast te komen. Iemand zoals de Britse Olympisch duiker Tom Daley. Hij maakte enkele jaren geleden bekend homo te zijn en een relatie met een man te hebben.
Positieve ‘opschudding’
De aankondiging veroorzaakte op een positieve manier voor ‘opschudding’ in het Verenigd Koninkrijk. Ook de vaak cynische Engelse kranten reageerden positief. Later veroverde Daley de Olympische titel. “Na die overwinning hield hij een mooie, meeslepende en krachtige speech” vertel Bishop. “Hij zei: ‘Toen ik begon als duiker, dacht ik altijd dat deze dag nooit mee te maken. Omdat ik dacht dat er iets anders aan mij was, dat minder werd geaccepteerd. Maar hier ben ik. Als ik een voorbeeld of rolmodel kan zijn, dan zou ik blij zijn.’ Ik heb begrepen dat er nu veel homoseksuele mannen in het duiken zijn.”
Zo’n rolmodel kan in de autosport van ongelofelijke betekenis zijn. Matt Bishop bedenkt onmiddellijk de fictieve coureur Jonny Jenkins. Een talentvolle jongen, die op een dag de Grand Prix van Monaco won: “Op het podium spoot hij champagne, liep naar beneden en kuste zijn vriend op de lippen. Hij droeg zijn overwinning op aan homoseksuele, LHBTQ+-atleten overal ter wereld. Hij zou, net als Tom Daley, een buitengewoon krachtig rolmodel worden. Hij zou ook de grootste superster in de sportwereld worden.”
Kaarten van het leven
Voor het zijn van een rolmodel moet je sterk in je schoenen staan. Je moet een voorbeeld willen zijn. Mogelijk dat juist dit LHBTQ+’ers tegenhoudt. “Het leven geeft je de kaarten waarmee je het moet doen. Lewis Hamilton is een rolmodel en misschien wilde hij alleen maar raceauto's rijden, waar hij buitengewoon goed in is. Maar omdat hij de enige zwarte coureur was, kreeg hij misschien een kaart van het leven die hij moet accepteren. Hij heeft het enorm omarmd.”
Bishop vervolgt: “Ik heb vijf jaar met hem samengewerkt, toen we samen bij McLaren zaten. Hij zit al 15 jaar in de sport. Hij begon op 22-jarige leeftijd, nu is hij een iets oudere man van 37. We worden allemaal veel volwassener, en professionele sporters worden dat ook. Hij heeft Black Lives Matter omarmd, hij is een van de belangrijkste sportwoordvoerders van antiracisme geworden. Ik vind het fantastisch wat hij doet. Als Jonny Jenkins zou doen wat ik hypothetisch voorstelde, dan zou ik hopen dat hij zijn verantwoordelijkheid neemt en het voorrecht om dat rolmodel te zijn, omarmt.”
Negativiteit en pesterijen
In een perfecte wereld zou uit de kast komen geen onderwerp mogen zijn. Geen aanleiding tot artikelen in de krant. Zeker geen negatieve reacties. “In ongeveer de helft van de landen in de wereld is seks tussen mannen nog steeds illegaal. In een handvol landen staat er nog steeds de doodstraf op”, zegt Bishop. “Als een Formule 1-coureur als homo uit de kast zou komen, zou hij enorm veel media-aandacht krijgen. In ieder geval in Nederland en het VK, en veel andere westerse landen, denk ik dat het grotendeels positief zou zijn. Natuurlijk zouden er negativiteit en pesterijen op sociale media zijn, Tom Daley en anderen hebben dat elke dag. Het is iets onaangenaams, maar het wordt stilaan minder, denk ik.”
In het beleid van de Formule 1 lijkt een discrepantie te zitten: enerzijds maakt de organisatie zich hard voor gelijkheid. Aan de andere kant is de F1 actief in landen als Qatar en Saoedi-Arabië, waar de LHBTQ+-gemeenschap nauwelijks rechten heeft. Bishop begrijpt mensen die zeggen dat deze landen daarom door de F1 vermeden moeten worden. “Als we erheen gaan om hun geld te pakken, te racen en weer terug naar huis te vliegen, dan zou dat een grote schande zijn. Als we helemaal niet zijn gegaan, hebben we elke mogelijkheid om een positieve impact te hebben opgegeven.”
“Wij zijn supporters van #WeRaceAsOne. Maar het is niet alleen een hashtag, het is een manier van leven en het is de manier waarop we de Formule 1 in de wereld willen vertegenwoordigen, nu we het tweede kwart van de 21e eeuw ingaan. Daarom weten onze gastheren wie we zijn. Dat we aandringen op absolute gelijkheid tussen alle geslachten. En ze weten ook dat je ons hebt uitgenodigd, wetende dat sommigen van ons homo's zijn, anderen lesbisch. Sommigen zijn alle andere letters die LGBTQ+ bevat. Sommigen van ons hebben seksuele relaties met mensen met wie we niet getrouwd zijn. Dat is wie we zijn.”
Niet gezwegen
Dus, zo zegt Bishop: “Wees niet verbaasd als dat is wie op bezoek komt. We hopen er een geweldige autorace van te maken en de mensen die betalen om op de tribunes te zitten, hebben een fantastische tijd. Maar we hopen ook dat er mensen in uw landen zijn die zich misschien niet vertegenwoordigd of benadeeld voelen door sommige van uw wetten. Dat betekent dat er mensen die zich inzetten voor LHBTQ+ - en mensenrechten in het algemeen - naar het land zijn gekomen en niet hebben gezwegen toen ze er waren. We hebben gezegd wat we hebben gezegd.”
“Lewis Hamilton en Sebastian Vettel in het bijzonder naderen beiden het einde van hun carrière, halverwege de dertig, beiden meerdere wereldkampioenen en zij begrepen dat ze hun platform, roem en populariteit moeten gebruiken voor het welzijn van de mensheid. Wanneer ze naar deze landen gaan, staan ze op en laten ze hun waarden zien, wat ik geweldig vind.”
Interview door Ludo van Denderen
